همه ی فعلها مفهوم  یکسان ندارند. بعضی از انها مفهوم انجام گرفتن  کار را می رسانند.مثل : خوردم ، نوشتی، می سازید و.....

وقتی این فعلها را می شنویم ، کاری در ذهنمان نقش می بندد. مثال : سارا امروز به مدرسه میرود.

در این جمله ، فعل می رود نشان می دهد که سارا کاری انجام داده است.

به این دسته از فعلها ، فعل خاص  می گوییم.

دسته ای دیگر از افعال ، مفهوم انجام کار نمی رسانند. مثل : شد – بودم – است

وقتی این فعلها را می شنویم ، کاری در ذهنمان نقش نمی بندد.

به این دسته از فعلها ، فعل اسنادی ( عام یا ربطی ) می گوییم.

چند نکته :

۱ - فعلهای اسنادی روی دادن حالت را بیان می کنند. مانند : سارا خسته شد. هوا سرد شد.

در این جمله  سارا کاری انجام نداده بلکه حالتی را پذیرفته است .

۲ - فعلهای اسنادی محدودند و عبارتند از :

است ، بود ،شد  ( گشت ، گردید  : در صورتی که به معنی شد بیاید . )

۳ – این فعلها با نهاد به تنهایی یک جمله کامل نمی سازند.مثلا وقتی می گوییم : علی شد ( است – بود ) جمله کامل نیست و شنونده فورا می پرسد : علی  چطور شد ( بود ، است ) ؟

و وقتی جمله دارای معنی کامل می شود که ما حالت را هم بیان کنیم .  یعنی مثلا بگوییم : علی تشنه شد (بود – است ) .

این حالت را که همراه فعل اسنادی می اید و به نهاد نسبت داده می شود ، مسند می نامیم.

بنا بر این مسند ، حالتی است که به وسیله فعل اسنادی به نهاد نسبت داده می شود.

چند نکته 

۱ – فعلهایی که دارای فعل اسنادی و مسند هستند را جمله اسنادی ( اسمیه ) می نامند.

۲ – فعلهای اسنادی  را گذرا به مسند می نامیم چون حتما باید مسند داشته باشند تا یک جمله کامل بسازند.

۳ – فعلهای گشت – گردید اگر به معنی گردش کرد  بیاید ، فعل خاص است نه اسنادی . مثال :

زمین به دور خورشید می گردد  = گردش می کند : فعل خاص است .

علی در شهر گشت  = گردش کرد : فعل خاص است .

علی خشمگین شد ( است ، بود ) = فعل اسنادی است .

۴ – فعل شد ، اگر به معنای رفت باشد  فعل خاص است و اسنادی نیست . مثال :

پیامبر به مکه شد = رفت : فعل خاص است .        

 اگر در خانه ای شوی = بروی : فعل خاص است .           

۵ – فعلهای ( است ، بود ) اگر به معنی وجود داشتن ، قرار داشتن ، حضور داشتن  بیاید فعل خاص است و اسنادی نیست . مثال :

کتاب در کیف است = قرار دارد : خاص است .

علی در کلاس بود = حضور داشت : خاص است .

گندم در انبار است = وجود دارد : خاص است .

۶ - گاهی اوقات فعل اسنادی به صورت شکسته می اید و ما از مفهوم جمله به ان پی می بریم. مثال :

من اینجا چون نگهبانم   = هستم .

تو خوشحالی = هستی .

۷ -  فعل اسنادی هم مانند سایر فعلها دارای زمانهای گذشته ، حال و اینده است . مثال : هوا سرد شد ( می شود ، خواهد شد ) .

۸ – فعلهای هست ، نیست ، باشد ، نباشد ، نبود  نیز فعل اسنادی هستند .

یافتن مسند در جمله : ابتدا نهاد را پیدا می کنیم . بعد بین نهاد و فعل ، پرسش چطور – چگونه مطرح می کنیم . جوابی که به دست می اید ، مسند است . مثال :

گشت غمناک دل و جان عقاب = دل و جان عقاب : نهاد     گشت  : فعل

دل و جان عقاب چطور گشت  ؟ غمناک = مسند .